Goede bedoelingen

“It is God himself!!”, riep Mama Mary gisteravond toen Mary haar de foto van Harmen en Jantine liet zien. Mary had zojuist het pakketje ontvangen vanuit Nederland en in de brief gelezen dat ze vanaf nu 2 sponsors heeft.
Nee… Mama Mary bedoelde niet dat Harmen de nieuwe God is… maar dat het God was die ervoor gezorgd had dat haar dochter door de sponsoring van Jantine en Harmen nu naar school kan.
Er werd natuurlijk meteen een dankgebed opgezegd en alle blessings uitgesproken over iedereen die ervoor zorgde dat Why Not kon voortbestaan. Ze bedankte God dat hij ons gezonden had.

Geloof is enorm belangrijk voor de Kenianen. Het is hun drijfveer, houvast en bij alles waarin ze tegenslagen hebben richten zij zich tot God. Mooi en inspirerend vind ik het om te zien hoe het geloof hier mensen bindt, hoe men elkaar steunt. Maar wat is het ook verdomd lastig als mensen tragische gebeurtenissen (in mijn ogen) afdoen met “It’s Gods will”… Want als God zo goed is, hoe kan hij dan willen dat er kinderen sterven aan honger en dat mensen elkaar afmaken in oorlogen, zou je denken…
Eigenlijk vindt het probleem waar we ons met Why Not op richten ook zijn oorsprong in het geloof: men denkt dat kinderen met een beperking een vloek zijn. Je hebt als mens iets verkeerds gedaan en dus straft God jouw daarvoor. Best krom!

Er zijn mensen die denken dat ik met Why Not begonnen ben vanwege mijn geloof. Ik weet nooit zo goed wat ik dan moet zeggen, omdat het voor mij altijd meer iets is dat op mijn pad is gekomen, waarvan ik vind dat ik het af moet maken. Soms kost het me ook veel moeite om te geloven dat er iemand zou zijn die alles al bedacht en gepland heeft. Dat gaat er niet echt in…
Ik kan me ook echt boos maken als mensen zich maar bij ‘God’s will’ neerleggen en zelf geen actie ondernemen om een situatie te verbeteren. Ze gaan bidden om hulp en support, maar gaan vervolgens zitten wachten tot het beter wordt. Ik zeg niet dat dit fout is, maar denk dat als God bestaat hij ons niet een eigen wil en kwaliteiten gegeven had om wat te gaan zitten wachten…

Het is weer zover… Het ‘hoofdbreekspreekuur’ is weer aangebroken… Gedachten spoken door mijn hoofd en de twijfel slaat toe…
In Nederland zijn er regelmatig mensen die aan me vragen: wáárom help je mensen in Afrika, dat is toch een bodemloze put! In Nederland is er ook genoeg te doen!
Het is waar. En ik wéét dat Afrikanen het imago hebben dat ze het liefst hun hand ophouden. En zelf weet ik ook heus wel dat de gemiddelde Keniaan in de dorpen waar wij werken van een blanke al snel geld verwacht. Ik schrijf er zelfs over!

Vandaag heb ik er een hele tijd over zitten praten met Napoleon, de manager van Papillon. Napoleon heeft zo zijn eigen kijk op alles wat er in Kenia gebeurt en… ik mag hem wel! :)
“Annemiek, last night I saw the movie the Machine Gun Preacher, and I thought about you!”, riep hij toen ik vanmiddag thuiskwam. Ik had geen idée waar hij het over had. Ik heb die hele film nooit gezien, maar blijkbaar gaat het over een zendeling/beschermer van Afrikaanse weeskinderen. Napoleon, overtuigd Christen maakt zich zorgen over de toekomst van Kenia. Hij ziet de ‘jeugd van tegenwoordig’ veranderen. Ze verliezen waarden en normen en radicaliseren. Maar vooral de overheid bezorgt Napoleon grijze haren. Hij filosofeert er heel graag over. Ik heb niet altijd de puf om naar hem te luisteren, maar op de één of andere manier liep het vandaag anders.
Het gespreksonderwerp kwam op de Keniaanse economie. Ik ga jullie er verder inhoudelijk niet mee lastig vallen, maar ik vond het verdomd interessant om eens van een Keniaan te horen wat hij ervan vond dat Kenia (net als heel veel andere Afrikaanse landen) in de wereldeconomie gezien wordt als een land dat niet zonder hulp van andere landen kan. Terwijl het in feite genoeg eigen grondstoffen en andere exportproducten heeft, maar landen als China en Amerika hier handel mee voeren…
Die afhankelijkheidspositie, dat werkt natuurlijk van 2 kanten. En ik vond dat interessant omdat het met ons werk niet veel anders is. De naam alleen al: ontwikkelingswerk. Als je er goed over nadenkt, alsof alleen wij Afrika kunnen laten ontwikkelen?! Wat een arrogantie van ‘eerste wereldlanden’ om zichzelf superieur te maken zou je van de ene kant zeggen, maar ik weet ook dat er heel veel mensen zijn die vinden dat Afrika, en de Afrikanen ook gewoon te dom zijn om het te laten gebeuren.

Ik ga er maar niet teveel op in, maar het kan me uren bezighouden wat het nu is dat dit allemaal in stand houdt. En wat mijn eigen rol erin is. En ik wórstel ermee!
Ik ben geen beter mens of heb meer rechten… Ik heb gewoon onwijs geluk dat ik met m’n witte kont in Nederland ben geboren en dat mijn ouders goed voor me gezorgd hebben.
Afrikaanse kinderen in de kleine dorpen leren van jongs af aan om hun hand op te houden zodra en een Mzungu voorbij komt, maar wij blanken werken er net zo hard aan mee! Met zakken snoep en potloden lopen we door de dorpen, op zoek naar weeshuizen opgericht door weer een andere Mzungu. De eerste opmerking van mensen (zowel locals, als toeristen, als expats) als ik vertel over Why Not is: Oohhh you have an orphanage?! … Uhm… Nee!

Houden we hiermee die afhankelijkheidspositie niet lekker in stand, vraag ik me vervolgens af. Maar ja, ik snap het wel… Want het voelt zo fijn! En de intentie is goed!
Ineens zie ik mijzelf ook zitten… met mijn witte kont tussen een groep Keniaanse kids. Mijn laptop staat vól met dat soort foto’s………
En ja hoor, daar zijn ze weer.. Dat engeltje en duiveltje op mijn schouders, die eeuwig ruzie maken en mij teisteren met vraagstukken over wat het beste is om te doen…

Ik kies er maar voor om nuchter te blijven. Ik door God gezonden? Lijkt me niet! Dat zeggen ze in Nederland toch ook niet als ik mijn werk doe? Daar is het gewoon een báán. En de fieldworkers hier worden ook niet de hemel in geprezen… In ieder geval proberen zij de mensen zo min mogelijk afhankelijk te laten zijn van Why Not, maar zelf na te laten denken… Het is een begin…

Na een uur filosoferen zitten Napoleon en ik uiteindelijk beiden voor ons uit te staren… “Zal het ooit veranderen, denk je?!” Vraag ik hem. Het is even stil en dan knipoogt hij naar me…
“Let’s práy for the best…”

Zo... dat was het spreekuur weer. Morgen ga ik lekker op safari :)